Caesar Claudius Mazzetti (de Machet of Machetti)

Caesar Macett wordt voor het eerst genoemd in Bolsward in 1586 bij de stedepachten van de Nyehofstraat, alwaar hij de percelen 1 t/m 3 in zijn bezit had. Op dit moment is nog niet duidelijk welke straat dit is, de straatnaam bestaat nu niet meer. Op 1 juli 1602 krijgt Cesar vergunning voor een Bank van Lening; de lommerd en hij wordt in 1603 in het proclamatieboek als "Taeffelholder binnen Bolsward" omschreven, m.a.w. hij was bankier of lommerd. In onderstaande plattegrond van Bolsward (1616) heb ik met rood aangegeven waar tegenwoordig de Lommerdsteeg is.

Bolsward in 1616 volgens Nicolaas van Geilkerck.

In die steeg (naast de hoofdingang van de Hema) hangt op ongeveer 4 meter hoogte een gevelsteen met een afbeelding van Caesar.

 
Caesar Claudius Mazzetti.

Caesar Claudius Mazzetti stamt uit een oude Italiaans adellijke familie die haar oorsprong vindt in Bologna. Deze bankiersfamilie duikt in de 12^e eeuw op in Frankrijk. Daar waren ze o.a. de persoonlijke bankier van de Franse koning Philips de Schone. Landuce Mazzetti ondersteunde de Franse koning in de Gulden Sporen slag in Vlaanderen.
Niet alleen leenden ze geld aan de rijken maar ook aan de minderbedeelden en schroomden niet om woekerrentes (~30%) hiervoor te vragen. Zij waren niet de enige Italiaanse familie uit Lombardije die dit vak uitoefenden. De naam Lommerd komt dan ook hier vandaan.
Ook in het gebied rond Orleans, graafschap/koninkrijk Savoije, drukken de Mazzetti's hun stempel op de geschiedenis. 
Hierbij is het aardig te wijzen op Gerard Machet (geboren omstreeks 1380 te Blois en overleden te Tours, doctor in de Theologie (1411)). Hij was een Franse Kardinaal en biechtvader van Charles VII en was verantwoordelijk voor de ondervraging van Jeanne d'Arc in maart 1429.
In de 14^e eeuw vielen 106 landerijen rondom en in Asti (stad in de provincie Piemonte, Noordwest-Italië), waaronder het kasteel in Frinco, in het bezit van de Orleanse regentenfamilie Visconti. Deze familie Visconti beheersden het Graafschap/koninkrijk Savoije. 

Provincie Piemonte (2006).

In 1442 werd tweederde van het kasteel te Frinco met de bijbehorende feodale rechten door Andreotta Turco verkocht aan de 3 Mazzetti broers, Giovanni, Nicoletto, Domenico en aan hun 3 neven Andrea, Antoniotto en Catalano. Het kasteel en Frinco was een 4-tal jaren ervoor, in 1438, door Albert II als keizerlijk goed bestempeld.
In 1469 werd door keizer Ferderico III aan de vier zonen van Giovanni, nl. Paolo, Gaspare, Giprgio en Sebastiano, een deel van het goed toebedeeld. 
In 1488 verkregen hun neven Lodovico, Antonio, Gabriele en Domenico het laatste derde deel van het goed van Antonio Romagnano die het in 1470 in zijn bezit had gekregen. De afstammelingen van deze vier broers waren degene die het kasteel de komende eeuwen in hun bezit hadden. 

               
                                                        Kasteel te Frinco (februari 2006).

Het kasteel is van germaanse oorsprong en is werd genoemd naar Fredengus of Fredo die de valei in zijn bezit had. Het kasteel heeft een goed overzicht over deze valei waarin de rivier de Versa loopt. Deze valei ligt zeer strategisch omdat het één van de doorgangen richting Frankrijk is. In het begin van de 19e eeuw heeft het Italiaanse leger onder bevel van koning Vitor Emmanuel II hier gelegen in de strijd tegen Napoleon.

In 1587 kregen de Mazzetti's het privilege van Graaf Carlo Emanuele I om eigen geld vrijelijk te laten circuleren. Echter omdat naast 'echt geld' er ook vals geld in omloop kwam verbood de graaf van Savoije de uitgave van hun eigen geld. Zij bleven er echter mee doorgaan. In Venetië gaf dit valse geld zoveel problemen dat de economie flinke schade opliep. Daarom loofde de Doge van Venetië, Marin Grimani, 10.000 ducaten uit voor de dood of gevangenneming van de Mazzetti's. 

Familiewapen Mazzetti.

De Graaf van Savoije trok zich hier niets van aan maar liet de Mazzetti's wel voor het keizerlijke hof komen. Op 26 april 1611 sprak keizer Rodolfo II recht en ontzette Ercole en Guilio Mazzetti uit hun ambt. In juni van dat jaar gaf de keizer het aan zijn raadgever, Baron Enesto. Deze heeft er nooit gewoond maar profiteerde er wel van. In 1614 gaf Enesto het aan de Graaf Carlo Emanuelle die het weer aan de Mazzetti's terug gaf.

Ten tijde van de afscheidingsoorlog van Monferrato (een gebied in Piemonte), in 1630, woonde Francesco Maria Mazzetti in het kasteel. Hij was toen in staat om de franse troepen die uit de richting van Casale naar Turijn optrokken tegen te houden. Het kasteel werd belegerd en pas nadat een muur van het kasteel door een explosie was beschadigd en moesten de bewoners na een heroïsche strijd het kasteel prijsgeven.
Een tiental jaar later vond een een vergelijkbare gebeurtenis plaats. de Fransen trokken wederom op van Casale naar Turijn nu in het kader van de burgeroorlog tussen de partizanen van de Prins Tommaso di Carignano en die van de regent Cristina di Francia. De Fransen werden aangevallen door de boeren van Frinco; echter deze boeren werden later het slachtoffer van franse wraak; het gehele gebied werd vernield.
Het gebied bleef de gehele 17e eeuw onder invloed van het keizerrijk maar het bleef door de strategische ligging niet vrij van oorlogsgeweld. In 1726 ging het over van het keizerrijk en werd het onderdeel van het koninkrijk van Vittorio Amedeo II. Tot aan de dood van Markies Paolo in 1829 bleef het in het bezit van de Mazzetti's. In 1893 werd het overgedragen aan de Congregatie van Asti en werd het een thuis voor theologiestudenten. In 1992 werd het opgekocht door de Milanese adellijke Pica-Alfieri familie die het weer in de oude luister willen brengen.

Caesar Mazzetti heeft dit alles niet meer meegemaakt. Door zijn huwelijk te Bolsward met de protestante Mayke Arents Lunsinga in 1585 werd hij een persona non grata. Het wonen onder en trouwen met "ketters" kost hem uiteindelijk in 1602 zijn bezittingen (kasteel) in Italië aan zijn neef Ercole (Hercules). Caesar werd aangeklaagd bij de hertog omdat hij onder de ketters leefde. Ze noemden hem wel geen ketter maar het wonen bij hen was in die tijd al een misdaad tegenover de Rooms Katholieke kerk. Onder die intimidaties tekent Caesar op 18 april 1603 een akte waarin hij vrijwillig verschillende bezittingen in Italië aan zijn neef Hercules verkoopt.
Nog geen maand later, op 10 mei 1603 verklaart Caesars haastig uit Italië overgekomen zwager Theobaldus Vibertie, oud 43 jaar, gehuwd met Francisca Mazzetti en wonende te Dracomery (Italië) voor de magistraat te Bolsward, hoe Caesar in brieven met onjuiste inlichtingen door Hercules is bedrogen. Maar alle latere pogingen om de verkoop ongedaan te maken lopen op niets uit.
In 1658 reist Caesars enige zoon Claudius, dan al ver in de zestig, met uitgebreide aanbevelingsbrieven en verzoekschriften van de stad Bolsward, nog eens naar Italië in een poging wat van de vroegere bezittingen terug te krijgen. Hij wordt echter aldaar vermoord (vergiftigd). Deze zoon behoorde enkele jaren eerder aan het Weense Keizerlijke hof. In het familiearchief Mazzetti dat gelegen is in het gemeentelijke archief in Asti heb ik die akte teruggevonden. De vertaling volgt nog.

Aanbevelingsbrief van de Habsburgse Keizer Ferdinant III (1653).

In de stad Asti hadden de Mazzetti's ook een Palazzo. Op dit moment wordt het gerenoveerd en wordt het als een museum gebruikt. Enkele meters boven de hoofdingang is in een gevelsteen het wapen van de Mazzetti's.

       
Palazzo Mazzetti (Feb 2006) en ik voor de hoofdingang.

Caesar Mazzetti bezat ook een rederij. Hij is overleden te Bolsward op 10 februari 1622, oud 72 jaar en is met zijn vrouw begraven te Bolsward onder het orgel in de Martinikerk. Zijn vrouw Mayke Arents is geboren in 1560 in Bolsward. Mayke Arents is overleden op 05-09-1628 in Bolsward, 68 jaar oud.

               
            Grafsteen Caesar Mazzetti en zijn vrouw Mayke Arents Lunsinga.

Opschrift grafsteen :
Buitenrand : "Den 10 febr. 1622 sterf de(n) hoogh achtbaren en gestrengen Heere H. Caesar Macett vryheer va(n) Frinco meedeheer van Salugien gel(eg)en in Piemont en(de) Mon(t)efarrat(to) yn Ital(i)en en leit hier begraven".
Binnenrand : "Den 5 september 1628 sterf de eerbare vrouwe Maicke Arents Lunsinga sin wyf ende leit alhier begraven".
Onder het wapen : "A(nn)o 1758 den 30 maart is gestorven de achtbare heer Lou Fransen Machet in leven regeerende burgemeester en medevoogd van t armhuis der stede Bolsward oud synde ruim 64 jaren en leit alhier begraven.
De 11 junii 1786 is overleden Gorys Franses Machet en leit alhier begraven.
1782 den 7 may is overleden d' Eerbare Pytje Poulus Bylsma in leven huisvrouw van Goris Franses Machet in den ouderdom van (niet ingevuld) jaaren en leit alhier begraven".

Caesar en Maaike krijgen 4 dochters en 1 zoon. Cathalina trouwde op 7 juli 1615 met de burgemeesterszoon Douwe Tymens Eysma, stadsrentmeester van Bolsward, Jeroentje die huwde met Evert Jacobs (mogelijk de broer van Gysberts Japicx), Trijntje die gehuwd was met burgemeester Frederik Bothes en Franske die in 1624 met dominee Matthias Walsweer te Burgwerd was getrouwd.
Voor nakomelingen van Cathalina en Douwe Eysma zie ook  http://brontesisters.tripod.com/frinco/ en Y.Houkes-Winter.
De "van der Hauw's" stammen af uit het tweede huwelijk van Jeroentje. 
In het boek "Mensen in en om de Martini" van JJ Kalma staat een stuk over Ds. Walsweer. De kerk had in die tijd grote problemen met het toelaten van "de Lombaert". Volgens het Classisboek van Bolsward op 19 oktober 1618 werd besloten om de schrijvers die bij de lombaert werkten niet meer toe te laten tot het Heilig Avondmaal laat staan de Lombaert zelf. Of het er iets mee te maken heeft weet ik niet maar tot nu toe heb ik geen doopaktes gevonden van de kinderen van Caesar en Maaike.Omdat Ds. Walsweer de schoonzoon was van een woekeraar was ook hij besmet. In 1630 gaf dit feit dan ook een hevige botsing in de Classis. Ds. Fokke Stellingwerf van Workum viel op een vergadering woedend uit tegen zijn collega en verklaarde dat Walsweer besmet geld bezat en dus geen dominee kon zijn.
Walsweer merkte op dat zijn schoonvader reeds in 1622 was overleden en dat in 1615 zijn schoonvader door een andere vreemdeling, Criecx, was opgevolgd. Caesar was burger van Bolsward geworden en had aan het einde van zijn leven veel goeds gedaan. Daarnaast vertelde hij dat zijn schoonvader heel veel landerijen in Savoije bezat en scheepsreder was en bovendien dat "syn voorseyde schoonvader selffs een afkeer van deze lombaertsbanck nemende wel vyffthien jaren ofte daer omtrent voor syn doot dieselvee hebbe gequiteert ende affgestaen ende geduyrende sijne afstant geduyrige mildicheyt in 't gheven van aelmoesen hebbe verthoont". Stellingwerf moet inbinden maar in 1632 komt het weer tot een uitbarsting, 4 collega's moeten de boel weer sussen. 

zie ook http://frinco.interfree.it/ en http://www.astiantica.com/Araldica/Mazzetti.htm en http://www.astiantica.com/I%20castelli/Frinco.htm en het Palazzo Mazzetti te Asti.